Elżbieta Cherezińska, Sydonia. Słowo się rzekło

Elżbieta Cherezińska, 

Sydonia. Słowo się rzekło

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Data wydania: 2023 r. 

ISBN;  9788382027594

liczba str.: 584

tytuł oryginału: ------

kategoria: powieść historyczna

recenzja opublikowana na lubimyczytac.pl: 

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5055454/sydonia-slowo-sie-rzeklo/opinia/83639403#opinia836394                                          

Przeczytałem książkę, której autorką jest Elżbieta Cherezińską, pt. „Sydonia. Słowo się rzekło”. Główną bohaterką jest szlachcianką z Pomorza, która żyła na przełomie XVI/XVII wieku. Pewnie dla nikogo nie jest tajemnicą, że ten rejon to były niewielkie księstwa, wszystkie oczywiście należały do Rzeszy Niemieckiej. Pytanie dosyć mocne: na ile klątwa rzekomej czarownicy przyczyniła się do tego, że wszystkie w ciągu kilkunastu lat po jej śmierci trafiły na niebyt historii i władzę tam przejęli Hohenzolernowie, jak to się skończyło?  Wiemy, że wzrostem znaczenia w regionie Prus, rozbiorem Polski, zjednoczeniem Niemiec, dążeniem do politycznych rozstrzygnięć za pomocą dwóch wojen totalnych w XX w.  Dlatego to pytanie jest niebagatelne, autorka zdania nie zajęła w tej sprawie, licząc na inteligencję czytelników, że dadzą sobie radę z dodaniem dwa do dwóch.

Po prostu autorka wzięła się za historyczno – powieściopisarską robotę opowiedziała nam czytelnikom o tej fascynującej, niepokornej kobiecie, która swoim intelektem uprzykrzyła życie niejednemu interlokutorowi. Pewnie to wystarczyło, albo niewiele więcej, żeby podejrzenia o czary ujrzały światło dzienne. Z formalnego punktu widzenia do podejrzeń o czary wystarczyło zeznanie innej biedaczki „czarownicy”, oczywiście wymęczone na torturach. Sprawa ruszyła mimo że Sydonia von Bork była ze znacznego, szlacheckiego rodu, ale przez długie, jak na standardy epoki, 70 letnie życie, dała radę narobić sobie sporo wrogów, nie brakowało ich w jej własnej rodzinie. Jost von Bork, był jedną z osób oskarżających Sydonię, o konszachty z diabłem i milion innych przestępstw, prowadzące prosto na stos.

Na stosie padły te okrutne słowa wypowiedziane przez Sydonię, w formie biblijnego cytatu, że wszystkich jej wrogów szlag trafi i to szybko. Wystarczyło raptem 17 lat po jej śmierci i wszystko było pozmiatane.

Książka właściwie ma dwie części, pierwsza to okres od 1566 – 1619, a druga to lata 1619 – 1620, kiedy to miały miejsce procesy Sydonii, no i cała procedura zakończona śmiercią, bardzo widowiskową, na stosie.

Lepiej było nie pytać udręczonej kobiety na chwilę przed śmiercią co ma do powiedzenia, no i słowo się rzekło.

Książka jest bardzo ciekawa, na pewno pod względem poznawczym to było ciekawe dowiedzieć się czegoś ciekawego o Sydonii, o tym jak łatwo na skutek sztucznie sprokurowanych faktów można było popaść w niełaskę wymiaru sprawiedliwości, no i z punktu widzenia doktryny nauczania kościołów chrześcijańskich mieć problemy ze zbawieniem na tyle, że konieczny jest zbawienny płonący ogień. Jak zwykle autorka pokazała swoim czytelnikom niesamowity kunszt pisarski, po prostu te osoby z dalekiej przeszłości przemówiły i opowiedziały swoją historię. Polecam.

Andrzej Pilipiuk, Czasy, które nadejdą

 Andrzej Pilipiuk, 

Czasy, które nadejdą 

Wydawnictwo: Fabryka Słów

Data wydania: 2024 r.

ISBN: 9788367949293

liczba str.: 376

tytuł oryginału: --------

tłumaczenie: ----------

kategoria: fantastyka

recenzja opublikowana na lubimnyczytac.pl: 

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/czasy-ktore-nadejda/opinia/85515853    

Klementynka [ w: ] Andrzej Pilipiuk, Czasy, które nadejdą.

„Czasy, które nadejdą.” , to na tą chwilę ( 2024 r.) najnowszy tom opowiadań, i trzeba przyznać, że wszystkie są zarówno genialne, jak i równe pod kątem trudności wyboru co wybrać, żeby napisać słów parę moim czytelnikom o tej książce. Jak zwykle pojawia się doktor Skórzewski, jak i Robert Storm, to akurat nic nowego.

W przypadku lekarza nie brakuje ciekawych rozważań dotyczących natury medycznej, co daje asumpt do rozważań dotyczących postępu. Jest też motyw wojenny, pierwszej i drugiej wojny światowej. Co ciekawe w 1915 roku dr Skórzewski jako lekarz frontowy trafia w okolice Wojsławic spotyka młodego 15 letniego Kubę/Jakuba Wędrowycza i jeżeli czytelnik się czegoś dowiaduje to na pewno tego, że Jakub jest prawdopodobnie największym trollem na kartach literatury. W opowiadaniach Jakubowych jesteśmy, jako czytelnicy, przekonani, że on ledwo coś tam coś tam duka, jak czyta, a tu skubany nam zdradza że dobrze radzi sobie z czytaniem w trzech alfabetach: łacińskim, cyrylicy, no i hebrajskim, który jeszcze w ramach procedury samodoskonalenia dał radę opanować. Pewnie mu się to przydało w robocie będąc świeckim egzorcystą. Na pewno interesujące jest tytułowe opowiadanie, w którym Robert i Arek wydedukowali, że nasze czasy nie muszą być wcale najgorsze, bo diabeł jeden wie z czym będziemy mieli do czynienia w przyszłości. Tutaj trzeba było storpedować pewną aukcję dzieł sztuki, żeby zapobiec negatywnym zmianom w przyszłości.

Opowiadanie, które zaproponowałem jest najkrótsze, ale autor w nim wykreował genialny klimat. Mamy zimę 1981/82 czyli stan wojenny w Polsce. Opisy blokowiska, że zimno, że nic nie ma, itd. Mamy świat czarno-biały, jak ekrany telewizorów w tamtych latach, czyli jedni dobrzy drudzy źli, jedni drugich zwalczają. Główną bohaterką jest ok 10 letnia Klementyna. I tu zabawa się zaczyna, bo jest z dziwnej rodziny, której członkowie przemieniają się likantropicznie, zostają wilkołakami. W przypadku Klementyny podejrzenie zachodzi, że jest to odmiana osłabiona, ale za to jej babcia lubi po lasach jako wilkołak hasać i polować na komunistów, jak który w lesie zabłądzi. Opowiadanie niby banalne, ale połączenie, prawie współczesności z motywami znanymi chociażby z uniwersum wiedźmina robi wrażenie. Nie trudno się domyśleć, że tam mamy troszkę kombinowane średniowiecze Tak czy siak różnice mentalnościowe spore. A tego typu połączenie jest zacne literacko. Na pewno bezcenne były miny milicjantów, którzy mieli farta, że spotkawszy babcię, raczej głodną, uszli z życiem.

Podsumowując to jest ciekawe opowiadanie, tak jak już wspomniałem, inne również są rewelacyjne, tom opowiadań jako całość jest świetny. Warto przeczytać. Polecam.

Robert Harris, Monachium

 Robert Harris, 

Monachium 

Wydawnictwo: Albatros

Data wydania: 2018 r. 

ISBN:  9788381251778

liczba str.: 400

tytuł oryginału:  Munich 

tłumaczenie: Andrzej Szulc

kategoria: thriller, powieść historyczna

recenzja opublikowana na lubimyczytac.pl: 

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/monachium/opinia/84222383

Temat nazizmu nie jest obcy w twórczości popularnego pisarza, specjalizującego się w thrillerach, pisanych nie tylko w oparciu o wydarzenia historyczne, ale niewątpliwie mają one duże znaczenie. Jeżeli chodzi o motyw Trzeciej Rzeszy bardzo znaną książką jest „Vaterland” i na potrzeby tej koncepcji historii alternatywnej autor zgłębił temat i zapytał: jak to się stało?

Pisarz uznał, że motyw traktatu Monachijskiego jest tutaj kluczowy, żeby kontynuować te trudne przecież rozważania. Przypomina nam, że doszło tam do politycznej transakcji handlowej. Wyprodukowano kilka świstków papieru. Ktoś wygrał, ktoś przegrał, ale ktoś, musiał zrobić z tego mata na politycznej szachownicy wygraną, bo taka jest polityka. Zazwyczaj z oficjalnych raportów dowiadujemy się, że wygrał kto trzeba, a jak jest naprawdę jest to najbardziej strzeżona tajemnica. Zapewnienia Hitlera o pokoju były oczywiście nic nie warte. Ale coś kupiły, odrobinkę czasu, wydłużyły ciszę przed burzą. Ale co gorsza dały swoistą legitymizację zbrodni hitlerowskich na arenie międzynarodowej, które z tego tytułu przez kolejnych kilka lat były ukrywane, bo lepiej udawać, że nie czuje się brzydkich zapachów. A przecież wystarczyło odpalić samochód i z perspektywy Monachium zrobić sobie wycieczkę do Dachau np. O tym nas usiłuje przekonać autor, że to było do zrobienia. Brak tego działania ocenia negatywnie jako lenistwo intelektualne. Nie wiem na ile jest wiarygodna wypowiedź premiera Wielkiej Brytanii Chamberlaina, która pojawia się w książce porównująca Hitlera do gangstera. Jeżeli ma sens to oni tego chcieli, po prostu przeforsować bardziej militarne budżety na kolejne lata. Nasuwają się kolejne pytania? Czy tą wiedzą się podzielili z sojusznikami. Czy może to już Monachium podzieliło świat na kraje lepsze i gorsze. Ma to znaczenie także w teraźniejszości, bowiem światu grozi wygrana kandydata na urząd prezydenta w mocarstwie, który nie zawaha się nawet z bandytą zrobić interes i podzielić świat na nowo. I dlatego wciąż musimy na kartach literatury wracać do cholernego paktu Monachium z 1938 roku!

Tak się dzieje, bo autor ośmiela mieć wątpliwości czy wnioski zostały wyciągnięte. Jak wiemy rzeczywistość na świecie po roku 2022 mocno się skomplikowała co sprawia, że każdy czytelnik musi przyznać autorowi rację.

Samo wydarzenie jest opisane ciekawie, ale wątpię, czy czytelnik będzie jakoś specjalnie zaskoczony. Mamy kilka planów, trzy miejsca akcji: Londyn, Berlin, Monachium. Pierwszy plan to wydarzenia oficjalne, drugi plan, kuluary, trzeci i kilka kolejnych, to co robią podwładni zainteresowanych stron. Kolejny plan rzecz jasna to oczywiście Gestapo, które węszy po całym mieście szukając dowodów na zdradę kraju, no i zdrajców. Kolejny plan to media, jeszcze kolejny, zwykli ludzie. Ciekawostką jest, ku rozpaczy wierchuszki NSDAP, że naród niemiecki jest słabo przygotowany ideologicznie do nadchodzących wydarzeń, bo z ulgą przywitał nadzieję na pokój. W domyśle, że służby propagandowe Gebbelsa miały pełne ręce roboty, bo jednak machina ruszyła i plany wojenne III Rzeszy były gotowe do realizacji.

Jestem przekonany, że nie ma takiej potrzeby szczegółowo rozpisywać się jakie konkretnie wydarzenia poboczne i fabularne miały miejsce wokół całego wydarzenia. Bo dlatego książkę warto przeczytać, żeby samemu wyciągnąć wnioski, po co nam powroty do wydarzeń z przeszłości, i co my z tego oprócz oczywistej wiedzy mamy. W teorii to stosunkowo prosta książka, ale ze względu na skomplikowaną materię zagadnień taka nie jest. Polecam.

Kien Nguyen, Gobelin

 Kien Nguyen, 

Gobelin 

Wydawnictwo: Albatros

Data wydania: 2004 r. 

ISBN:  837359115X

liczba str.: 351

tytuł oryginału:   The Tapestries

tłumaczenie:  Piotr Jankowski

kategoria: literatura piękna

recenzja opublikowana na lubimyczytac.pl: 

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/gobelin/opinia/85518913 

Tytuł książki Nguyena, wietnamskiego pisarza, „Gobelin” zapewne jest swoistą metaforą życia, które potrafi być nieźle skomplikowane. Co prawda można się doszukiwać pewnych literackich nawiązań np. „ Fionawarski gobelin” Guy Gavriel’a Kay’a, w której mowa dużo o znaczeniach koncepcji gobelinu, czego praktycznie nie ma tutaj. Możliwe, że dla azjatyckiej kultury dalekiego wschodu jest ona tak oczywista, że autor głupotami czytelnikowi głowy zawracać nie chciał. Na pewno można się doszukiwiwać czegoś z „Hrabiego Monte Christo” Aleksandra Dumas, no i oczywiście są motywy typowo Szekspirowskie, z klasykiem dramatu „Romeo i Julia” na czele. A wszystko to w książce raczej cienkiej, co świadczyć może, że autor sobie dobrze radzi z technikami pisarskimi i jest to ciekawe to co my tu mamy.

Pewnie to troszkę inaczej wygląda z rodzimej, narodowej perspektywy jaką ma sam autor. A, dla człowieka Zachodu, jest w tym pewna trudność dokopania się przez wietnamskie realia początku XX wieku. Książka funkcjonuje jakby na trzech poziomach, ten najbardziej oczywisty, obyczajowy, potem jest kulturowy i oczywiście historyczny kontekst. Pierwszy obyczajowy, książka zaczyna się od wesela, panem młodym jest 7 letni Dan Nguyen, żeni się z pełnoletnią Ven. Z racji, że pan Nguyen, ojciec, ma pięć żon, pozycja Ven jest nawet niższa niż mają służące w domu Nguyenów. Troszkę spojlerowo podchodząc do zagadnienia, autor nas zapewnia, że to jest historia jego rodziny, a ty się z tym męcz czytelniku czy masz/możesz uwierzyć w te zapewnienia. No ale wracamy do tego co my tu mamy. Ślub był dziwny nikt nie widział potrzeby zobaczyć pannę młodą, po prostu był to handel, kupiono młodą kobietę raczej z biednej rodziny, która o swoją pozycję pierwszej żony młodego panicza miała walczyć całe życie. No i pewnie by tak było gdyby nie ciąg tragicznych zdarzeń. Senior Nguyen został pochwycony i oskarżony o zdradę. To, że nikt w to nie wierzył w to co lokalny pirat miał mieć wspólnego z wielką polityką znaczenia akurat żadnego nie miało. Za to miało znaczenie, że Nguyenowie mają potężnego wroga na własnym podwórku już owszem. Był nim asesor Toan, który w czasie egzekucji seniora rodu Nguyenów z rozbrajającą szczerością odpowiada na pytania skazańca, dlaczego? Odpowiada, że tak trzeba, bo pewnie on zrobił by to samo i wtedy to on byłby w biedzie. Jakoś nie było okoliczności tego sprawdzić. Młody Dan był na tej egzekucji, przywiodła go tam żona. Dokładnie tego dnia zaczęła się wendetta rodowa. Na razie Dan i Ven mają nieliche kłopoty, żyją w skrajnej biedzie i walczą o przetrwanie. Rezydencja Nguyenów została spalona. No ale to się zmienia, młody Dan, rośnie, dojrzewa, staje się dorosłym mężczyzną. Po drodze pojawia się ta przysłowiowa Julka, i była to o zgrozo!, córka asesora Toana Tay Mai. Zdarzyło się, miłość przetrwała. Historia wątku sporu obydwu rodów toczy się dalej.

Powoli wchodzimy w głębsze warstwy tego co my tu mamy w książce. Nawet nie będę próbował szczęścia zajmować się metaforyką, bo obawiam się, że jest na tyle skomplikowana, że jest niezrozumiała dla nas ze względu na różnice kulturowe. Pojawia się polityka, problemy z dominacją kulturową francuzów z jaką muszą uporać się władze Wietnamu z cesarzem na czele. Rzecz jasna siła kultury europejskiej przemawia do elit kraju, reszta jest bardziej zachowawcza i stara się bronić lokalnych, wietnamskich wartości. Raczej ciężko z lektury książki wywnioskować coś bardziej szczegółowego czy chodzi o styl ubierania się, konsumowanie wykwintnych francuskich potraw, czy może pisma filozofów znad Sekwany uznawane są za heretyczne. Pewnie wszystko po trochu. W sumie to jest specyficzne, że gdzieś w XIX wieku zaczął się proces globalizacji, westernizacji itd. Wynika z tego, że nie dało się od tego uciec. Jakąś formą ucieczki od tego typu procesów okazał się komunizm, no ale my wiemy, czego nie wiedzieli wtedy, że nic to raczej nie daje. Jedyny kraj który odniósł jakiś sukces w tej materii odcinania się od świata to Korea Północna. Akurat ten kraj buduje barykady, żeby ich obywatele nie uciekali z kraju i tym samym, na polu ideologicznym, zapobiega się temu, żeby mieli okazję zaznać dobroci zgniłego zachodu. No ale tego w Wietnamie sto lat temu raczej nie wiedzieli. Niewiele więcej czytelnik wywnioskuje z informacji jakie są w książce o polityce i historii. Kraj w teorii jest niezależny, ale jak można wywnioskować cudzoziemcy mają tam duże wpływy, kto wie czy nie większe jak rząd, czyli doradcy cesarza. Wiemy, że opozycja była silna, no bo oskarżenia Nguyena seniora o zdradę całkiem z powietrza się wziąć nie mogły. Czyli takie motywy były na porządku dziennym. To z grubsza tyle co warto wiedzieć o realiach jakie są w tej książce. Nie mam wątpliwości, że każdy czytelnik wyciągnie z lektury to co będzie dla niego interesujące.

W sumie to nie jest jakaś trudna książka, dominuje jednak ten motyw obyczajowy i przede wszystkim na tym autor się skupia. Pozostałe otoczki fabuły można potraktować jako ciekawy dodatek albo je zignorować jak komu pasuje. Książkę dosyć dobrze się czyta. Jest całkiem przyzwoita. Polecam

                   

Andrzej Pilipiuk, Zło ze wschodu

Andrzej Pilipiuk, 

Zło ze wschodu 

cykl: Światy Pilipiuka, t. 13

Wydawnictwo: Fabryka Słów

Data wydania: 2023 r. 

ISBN:   9788379649686

liczba str. 368

tytuł oryginału: ---------

tłumaczenie: ---------

kategoria: fantastyka

recenzja opublikowana na lubimyczytac.pl: 

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5065494/zlo-ze-wschodu/opinia/84694566#opinia84694566

                                             

Zło ze wschodu, [ w: ] Andrzej Pilipiuk, Zło ze wschodu

Koniecznie przyznać trzeba, że tytułowe opowiadanie tomu „Zło ze wschodu” jest świetne, wręcz genialne, nie tylko jak na Pilipiukowskie standardy, ale ogólnym, szerszym tego słowa znaczeniu. Pilipiuk tak jak wielu autorów fantastyki, z samym Tolkienem na czele, nie unika tematyki traum jakie niosła za sobą druga wojna światowa. Wręcz trzeba powiedzieć, że ta seria wydarzeń historycznych stała się tak immanentną cechą wszystkich gatunków fantastyki wszelakiej, że dobrej fantastyki bez tego nikt nie napisze. Niewątpliwie Pilipiuk jest świadom tego stanu rzeczy i co i rusz motywy się pojawiają. No ale to opowiadanie absolutnie przebija wszystko z czym dotychczas mieliśmy do czynienia. Paradoksem jest, że mowa tu o tym co przyniosła dla świata ideologia nazizmu, a tytule mamy przecież mowa o tym, że mamy jakieś zło ze wschodu. No bo mimo tego wszystkiego jakiś element fantastyczny pojawić się musiał, bo inaczej nie byłoby to fantastyką. Mówiąc kolokwialnie, Pilipiuk tak porobił system, że czytelnik zastanawia się czy te zło ze wschodu, niewiele tu się mówi o zbrodniach komunizmu, przypadkiem  nie jest gorsze od wybryków nazistów? A to wydaje się niemożliwe przecież. 

Co to jest zło ze wschodu?

Pozwólcie, że wstrzymam się troszkę jeszcze z odpowiedzią. Po prostu opowiem wszystko od początku co my tu mamy w tym długim opowiadaniu. Mamy trzech młodych chłopaków, dwaj Polacy Sławek i Piotr, oraz Mykoła Ukrainiec, był jeszcze krewny Mykoły, starszy gość Ihor. I to ten ostatni narobił nielichych kłopotów całej niemieckiej wsi, gdy wszyscy trafili tam do niewoli, nadrabiać deficyt siły roboczej w rolnictwie, bo młodzi aryjscy chłopcy w tym czasie hurtowo giną gdzieś na stepach dalekiej Rosji i Ukrainy, wtedy to było ZSRR oczywiście. I to z ich perspektywy czytelnik widzi to co się dzieje we wsi oraz usiłuje dojrzeć perspektywę wojenną to co się dzieje w ich rodzinnych stronach, Polsce i krajach ościennych. Z jednej strony nie jest to jakaś wielka rewelacja, bo pewne ograniczenia zarówno epoki, jak braku czasu, bo gospodarze eksploatują ich, tak jak widzą taką potrzebę, a z drugiej strony nie najgorsza, bo wiedzą o tym, o czym kawał świata wiedzieć nie chciało, bo wolało udawać, że nie wie. Oni wiedzieli o obozach, o zapachu palonych ciał, czy ulatniającym się dymie z kominów krematoryjnych. A to dużo. Narratorem jest Sławek i to jest jego historia. Trafia w ręce Niemców, jak działa konspiracyjnie, udaje, że zbiera chrust. Konspiry  machina ucisku nie dała rady udowodnić, ale i tak uznano, że na tzw. roboty się nada. I tak trafia do Niemiec, po drodze przez cały kraj zobaczył to i owo, koledzy, też coś tam wiedzą, i dyskurs, po cichu prowadzony jest ciekawy. Wszystko toczy się raczej normalnie, typowy sezon rolniczy. Pewnego dnia przybywa syn gospodarzy, funkcjonariusz SS, i robotnicy przymusowi wiedzą, że coś się święci.

Nie mylą się, czują ten sam zapach palonych ciał, który już znają i nie mają wątpliwości co to oznacza. Nie jest lekko! Ihorowi wyraźnie puściły nerwy, ukradł Sławkowi jedną, albo kilka probówek. wcielonego zła ze wschodu. Bowiem okazało się, że coś takiego to właśnie nasz główny bohater przywiózł ze sobą, ale po pierwsze nie kusiło go, a po drugie nie wiedział, że miał do przekazania aptekarzowi coś w rodzaju potężnej, acz fantastycznej, broni biologicznej. Zresztą na tyle mocarnej, że chłopaki zdecydowali bronić się wioski wroga, wśród których rekrutuje się sporo żołnierzy różnych formacji zbrojnych, nie brakuje też regularnych zbrodniarzy wojennych.

Czas wrócić do pytania, co to jest do licha, te zło ze wschodu?

Już częściowo zacząłem mówić/pisać, że to nie żarty, że to broń biologiczna. To po prostu zło wcielone w pigułce. Jak już pigułka zostanie otwarta/odbezpieczona wychodzą z niej karzełki, zwane Złydniami, które po prostu demolują wszystko jak leci. Niby toczy się wszystko normalnie, ale coś tam nawali, coś tam zardzewieje, komuś zdrówko nawali, zwierzątko domowe zdechnie, itd. Niby nic niezwykłego, tyle, że tempo tych negatywnych zdarzeń jest oszałamiająco szybkie i prowadzi to do rychłej demolki całej wsi/całego miasta. Złydnie przyczajają się na krew wroga, tak są magicznie zaprogramowane, ale jak już zabraknie tak zdefiniowanych dawców, to szukają jak leci, ludzi i zwierzęta, aż zagryzą całą okolicę. Chłopaki kombinowali, co robić, bo skubane skrzaty/diabełki są tak silne, że praktycznie niezniszczalne. No ale Mykoła słyszał ukraińskie legendy w temacie, że cerkiewne dzwony to jedna z opcji uporania się z z tym upiornym kłopotem. Stworki dostają szału i ulegają anihilacji, samozniszczeniu. Szczęśliwie jakaś stara, niedziałająca od kilkudziesięciu lat cerkiew była w okolicy. Pobiegli tam i rzeczywiście uruchomili dzwon, tym samym uratowali wioskę i siebie.

Wynika z tego, że choć przykra okoliczność przytrafiła się złym ludziom, bo ktoś ukradł jeden drobiazg za dużo, to jednak oni sami też musieli się przecież ratować, a głodne krwi, niczym wampiry, karzełki o ideologię pytać się ani myślały.

Niewątpliwie jest to ciekawe i niezwykle barwne opowiadanie, połączenie motywy typowo historycznego z koncepcją fantastyczną jest porażające wręcz. Na pewno to daje to do myślenia. Jeżeli chodzi o inspirację literackie to coś takiego było w cyklu książkowym „ Saga o wiedźminie” Andrzeja Sapkowskiego. Lud wiedział, że skrzaty troszkę rozrabiają sikają do mleka i kwaśnieje, i parę takich drobnych harców urządzają. O takie hece jak mamy tu u Pilipiuka nikt ich nie podejrzewa i nikt tępić ich nie chce, bo i zagrożenie jest niewielkie, sobie popsocą niecnoty i tyle. Po prostu traktuje się coś jako zło konieczne, element ekosystemu świata fantastycznego. Na pewno nie opłaca się nasyłać wiedźminów na te chochliki, więc sobie w okolicach chłopskich chat spokojnie egzystują i nikt sobie głowy nie zawraca męczeniem stworków.

Podsumowując dobrze się czyta to dosyć mroczne opowiadanie. Na pewno ciekawe były te rozważania, że kondycja gospodarcza i mentalna Niemców w ostatnich kilkudziesięciu miesiącach nie wyglądała dużo lepiej niż ta zdemolowana przez złydnie wiocha. A to ktoś zginął w każdej rodzinie, a to odczuwał problemy wynikające z tego, że gospodarka się chwieje. Tylko w mediach propaganda mówiła jak jest ładnie i niezwyciężona armia robi nazistowski porządek, ale i tego ludzie się nauczyli jak odszyfrowywać tego typu komunikaty i łapać tzw. między wiersza. To jest ciekawe to wszystko i na pewno zgrabnie autor to zawarł. Polecam czytelnikowi to opowiadanie i cały tom. Jest świetny.

Algis Budrys, Cytadela

 Algis Budrys, 

Cytadela

Wydawnictwo: Stalker Books

Data wydania: 2022 r. 

ISBN:     9788367223133

liczba str.: 208

tytuł oryginału: Citadel 

tłumaczenie: Tomasz Walenciak, Ireneusz Dybczyński 

kategoria: science fiction 

recenzja opublikowana na lubimyczytac.pl: 

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/cytadela/opinia/84152473

Kryształowa ściana, oko nocy [ w: ] Algis Budrys, Cytadela

Miałem okazję niedawno przeczytać książkę pt. „Ten cholerny księżyc”, zresztą ten utwór znalazł się również w tym tomie opowiadań pt. „ Cytadela”, więc trzeba było dokonać jakiegoś innego wyboru. Zaintrygowało mnie dość długie opowiadanie zatytułowane „Kryształowa ściana, oko nocy”. W tym opowiadaniu będzie mowa o tych cholernych Marsjanach. Ciekawostką jest to, że konwencja tego opowiadania jest wyjątkowa, bardzo realistyczna, bowiem czytelnik ma okazję się przekonać, że wszystko co jest związane z pieniędzmi, nie straci na aktualności również w przyszłości bliższej i dalszej. W sumie nie ważne, czy to będą dolary, kredyty, solarisy, czy jeden czort wie jeszcze, jak będą się nazywały ziemskie i kosmiczne waluty, nadal pieniądze papierowe czy wirtualne nadal będą wzbudzać silne emocje negatywne i pozytywne. Tak jak to ma miejsce praktycznie w każdej epoce, zwłaszcza w kręgach biznesowych/finansowych, dźwięk, szelest przepływu pieniędzy doprowadza ludzi do szału. Nie obce też będą rozważania o zapachu pieniędzy. I dokładnie tak jest tutaj w tym opowiadaniu mamy spotkanie biznesowe gdzieś na wyspie Manhattan, gdzie kiedyś było miasto Nowy Jork, wieżowe są jeszcze wyższe niż kiedyś, w sensie dosłownym sięgają gwiazd. Zapewne budowanie portów kosmicznych na wysokości kilkunastu kilometrów też problemem wielkim nie jest, jak to sugeruje parę książek z gatunku science fiction z samym Clarkiem, tym od „Odysei kosmicznej 2001”, na czele. No ale wiemy, że jeden z uczestników siedzi/pracuje w biurze gdzieś na kosmicznej wysokości a jakiś gość do niego się wybrał. Jak nie trudno się domyśleć przybył porozmawiać o interesach. Telefon zadzwonił. Tak zaczyna się gra i akcja opowiadania.

Jednym z szefów globalnej korporacji jest Rufus Sollenar. Gościem jest pan Ermine ze Specjalnego Biura Public Relations IAB. To coś w rodzaju instytucji kontrolnej firm z branży. Panowie wymieniają grzeczności, udowadniają sobie kto tu jest bossem, dzisiaj co niektórzy by powiedzieli sigmą, Pan Ermine mówi, że jego brat pracuje w jednej z federalnych agencji, a ma w tym jakiś cel zapewne. Czyżby to były typowe zagrywki w tych kręgach? No ale gospodarz nie wywalił gościa za drzwi więc chce poświęcić mu swój bezcenny czas i wysłuchać co ma do powiedzenia. Dalej dowiadujemy się, że mowa tutaj o branży technologicznej, ściśle telewizyjnej, mowa jest o jakimś patencie, EV, na nowy standard odbiornika TV. Czyżby Algis Budrys spekulował, że z TV będzie troszkę jak z radiem, wieszczy się upadek tego medium, ale jakoś trwa. Z TV wydaje się, że tak jest, bo w dużym stopniu rolę rozrywkową i informacyjną przejmuje internet. Autor jest zdania, że TV z jakiś powodów się utrzyma i nadal będzie spełniać swoje role nie tylko informacyjno – rozrywkowe. Nie zmieni się to, że ktoś będzie na tym zarabiał duże pieniądze, w tym firmy produkujące wyposażenie wszelakie, bo to już widzimy, że jakość odbioru ma znaczenie, i TV chcąc utrzymać się na powierzchni musi w tym wyścigu o dobrą jakość technologii utrzymywać dobre lokaty. Jak nie trudno się domyśleć chodzi też o rywalizację panów Sollenar’a i Burr’a. Korporacje obydwu szefów dzieli raptem kilka przecznic a mają wpływ na cały glob, a nawet kawał kosmosu. Można się domyśleć, że troską pana Ermine jest aby standard EV odniósł sukces rynkowy, Sollenar jest pewny swego i opowiada, że projekt to pewniak, nie jest zagrożony. No ale jest problem, tych cholernych Marsjan, bo ich inżynierowie znają się na swojej robocie i mogą wyprodukować coś jeszcze lepszego, a wtedy projekt EV i finanse wszystkich firm stowarzyszonych w IAB trafi szlag. W tym kontekście informacja, że Cortwighte Burr ściągnął coś od Marsjan jest ważna. Na tym skończyło się to spotkanie biznesowe, pan Ermine wyszedł.

W kolejnej części jest mowa o czymś co możemy nazwać szpiegostwem Sollenar szpieguje Burra, żeby odkryć co on kombinuje z tą marsjańską technologią, badając, czy rzeczywiście jest w stanie mu zagrozić i obalić standard EV. A potem padł strzał Burr został trafiony. Wynika z tego, że działalność biznesowa jest ryzykowna pod tym względem, że można stracić troszkę krwi, a nawet życie. Nie zabił, ale tym razem przyszedł przeciwnik, i niczym jakiś spiderman biegał po szklanych ścianach wieżowca, żeby ściągnąć rywala na dno. Ta próba również się nie powiodła, skończyło się na połamanych palcach.

Trzecia sekwencja to całkiem publiczne spotkanie na balu, gdzie Sollenar jest laureatem jednej z dorocznych, branżowych nagród, oznacza to tyle, że marsjański wynalazek okazał się niewypałem, i że standard EV stał się powszechny w użytkowaniu. Jednak inżynierowie z Marsa całkiem beznadziejni nie są, skoro Burr był zdolny do takich wyczynów i jest praktycznie nieśmiertelny, a to na pewno w biznesie jest uważane za interesujący bonus, warty każdej ceny zapewne. Mamy jeszcze kolejne spotkanie z panem Ermine, bowiem cała ta afera wywołała spore komplikacje w organizacji IAB. W końcu rzadko zdarza się, że dwaj biznesmeni bawią się w bossów mafii i jeden próbuje wykończyć drugiego w sensie dosłownym. Ciekawą, acz nie kluczową dla tej opowieści kwestią jest jak sprawa pod kątem biznesowym dalej wygląda. No ale dowiadujemy się kim są umownie napiszmy kontrolerzy pokroju pana Ermine, oprócz tego, że są lojalni i praktycznie nieprzekupni, jeżeli nie są Marsjanami, to zoperowano ich na Marsie, są w posiadaniu nadzwyczajnych umiejętności, zapewne są też nieśmiertelni. Pod tą procedurę kontrolną trafił Rufus Sollenar. Dowiedział się, że został objęty nakazem organu kontrolnego i szybko przekonał się co to oznacza!

Krótko mówiąc panowie, panie pewnie też, w ciekawy i niezwykle barwny sposób załatwiają sprawy biznesowe. Pewnie polisy na życie w tym uniwersum opiewają na ogromne kwoty, co tylko poddymia atmosferę zapewne. Algis Budrys dał radę, opowiadanie o sprawach ekonomicznych wyszło wyśmienicie. Polecam i stwierdzam, że wyzwanie litewskie Book Trottera było bardzo udane.

   

Andrzej Pilipiuk, Wieszać każdy może

 Andrzej Pilipiuk, 

Wieszać każdy może,

cykl: Kroniki Jakuba Wędrowycza, t. 5

Wydawnictwo: Fabryka Słów, Edipresse

Data wydania: 2020 r. 

ISBN:  9788381642538

liczba str.:  250

tytuł oryginału: --------

tłumaczenie: ------

kategoria: fantastyka

recenzja opublikowana na lubimyczytac.pl: 

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/wieszac-kazdy-moze/opinia/58817300

Pola trzcin [ w: ] Andrzej Pilipiuk, Wieszać każdy może

Opowiadanie zatytułowane „Pola trzcin” jest na tyle długie, że niewiele pod kątem długości brakuje mu do pełnowartościowej książki, pod kątem akcji też. Niewątpliwie łamie ono schemat Pilipiukowski, że Jakub Wędrowycz siedzi w Wojsławicach i tam w przerwach między różnymi zleceniami, jakie dostaje jako świecki egzorcysta, spędza czas w rodzinnych stronach pędząc bimber, a co upędzi to wypija, najczęściej w towarzystwie swojego kumpla Semena Korczaszki. Spędza też czas konsumując legalne trunki jakie oferuje wojsławicka karczma, tutaj towarzystwo jest bardziej liczne. Bywają chociażby nielubiani, wierni wrogowie Bardaki, co daje chłopom asumpt do urządzania licznych awantur.  Obydwie strony solidnie przykładają się do tego, żeby ta wendetta rodowa przetrwała wieki. Również w tym opowiadaniu wojna sąsiadów z Wojsławic ma znaczenie.

W tym opowiadaniu zarówno Jakub z Semenem i jego prawnuk 13 letni Piotruś, a także nestor rodu Bardaków Izydor, mają okazję przemierzyć pół Europy. Drużyna Jakuba podąża do Egiptu, ratując potomka Korczaszki, Jana, archeologa, egiptologa, któremu grozi uderzenie potężnej klątwy egipskiej, a żarty bynajmniej to nie są. A o co chodzi? O pieniądze, przydatne jak najbardziej w egipskich zaświatach. Praktycznie wszystkie piramidy zostały, splądrowane, i dusze faraonów są biedne i żyją na łasce jednego z nich, Amenhotepa I, którego grobowiec przetrwał tych wiele stuleci. Przypadkiem się złożyło, że ekipa polskich naukowców trafiła na dobry trop. I całe egipskie zaświaty drżą o to, że wszyscy władcy pójdą na żebry, a dokładnie to im grozi.

Akcja jest dosyć zawiła, do naszego świata zostali wysłani Lenin i Dzierżyński do XXI wieku przez egipskiego boga chaosu i zniszczenia Seta. Najpierw trafili do Warszawy, troszkę tam namieszali w różnych, dziwnych miejscach. Jednym z nich było ministerstwo nauki, gdzie Lenin wymusił, żeby cofnięto dotację na badania dla Jana Korczaszki. Potem szybko trafili do Wojsławic, najpierw był dość bolesny sparring z miejscową ludnością, bo jak się dowiedzieli „kto Jakubowi w drogę wchodzi, sam sobie szkodzi”. No ale, że byli uparci to doszli do wniosku, że klan Bardaków, jako odwieczni wrogowie Wędrowyczów będą zainteresowani współpracą. Nie mylili się. Drużyna Jakuba leciała przez Europę zeppelinem, a Bardaki na czarną godzinę przechowywali niewielki samolot. Po drodze były przygody z wampirami na Węgrzech i Rumunii, sam hrabia Drakula wszedł do akcji. Nie trudno się domyśleć jak było. Sprawy szybko załatwili i dotarli do celu.

Bardak, Lenin i Dzierżyński będąc przekonani, że ich wrogowie zginęli w wypadku, wrócili do Polski, załatwiać swoje sprawy w tym dobry byt w egipskich zaświatach. A ekipa Jakuba kontynuowała podróż, Byli we Włoszech, tam miejscowi gangsterzy mieli małe problemy z podróżnikami. Do Egiptu dotarli tym samym środkiem transportu, którym podążają do Europy imigranci, przewoźnicy byli troszkę zdziwieni, że ktoś chce odbyć podróż do Afryki. W końcu po licznych perypetiach podróżnicy dotarli do Egiptu, na konkretne wykopaliska.  Przekonali się, że klątwa działała solidnie, ale też bogowie zorientowali się, że Jakub jest dobrym fachowcem. Więc wyjścia nie było, trzeba było znaleźć konsensus. Jakub nie chcąc zadzierać z mocarzami też był podobnego zdania. Mimo, że wydawało się niemożliwe, wilk wyszedł kontent z tego zamieszania i owca też wyszła bez szwanku ku zadowoleniu, wszystkich, również archeolodzy, którym znaleziono zajęcie na parę ładnych lat. Pozostało już tylko wrócić do kraju, podziękować odpowiednio godnie Leninowi i wysłać w te same zaświaty, w których spotkają swojego dobrego znajomego, Stalina.

Ciekawy jest koncept tego opowiadania, i mimo że jest ono dość długie czytelnik wciąga się niesamowicie w akcję i jest zainteresowany poczynaniami młodego Piotrusia, który jako Wędrowycz musi wychodzić z niejednej ciekawej opresji, były romanse z wampirzycą, ratowanie księżniczki z haremu i parę innych ciekawych akcji. Jakub i Semen oczywiście jak zwykle przeżywali te historie będąc po wpływem trunków wszelakich. O dziwo mieli okazję konsumować wykwintne alkohole, nie przepuścili okazji, żeby pić z archeologami. Czytelnik dowiaduje się, że Semen zna język arabski, o co mało kto go podejrzewa. Podsumowując, jak zwykle Jakub i Semen przeżywają niesamowite przygody, o których zapewne się dobrze opowiada przy piwku lub szklaneczce bimbru, ale wtedy kiedy trzeba nie zawsze jest do śmiechu, bo oponenci żyć nie dają w sensie dosłownym i trzeba się martwić, żeby wyjść z ciężkich opresji. Rzecz jasna autor zagwarantuje również czytelnikowi, że okazji do śmiechu nie zabraknie, bo przecież Pilipiuk pisze lekko, troszkę z przymrużeniem oka, ale też bardzo ciekawie.

Jest też bonus, opowiadanie o wieśminie, którego autorem jest Michał Smyk, zwycięzca konkursu literackiego. Wieśmin dostał zlecenie, ubicie bestii, która jest pisarzem i nazywa się Andrzej Pilipiuk, mistrz wieśmiński wziął się za robotę, zrobił co trzeba. Ale jak widać Pilipiuk jest jedyną ofiarą wieśmina, która przeżyła akcję, z wieśmińskim mieczem w dłoni wieśmina, jak tego dokonała?

Książka jest ciekawa. Polecam